چقدر در مورد GLP-1 اطلاعات دارید؟

۱. تعریف GLP-1

پپتید شبه گلوکاگون-۱ (GLP-1) هورمونی است که به طور طبیعی پس از خوردن غذا در روده‌ها تولید می‌شود. این هورمون با تحریک ترشح انسولین، مهار آزادسازی گلوکاگون، کند کردن تخلیه معده و ایجاد احساس سیری، نقش مهمی در متابولیسم گلوکز ایفا می‌کند. این اثرات ترکیبی به تنظیم سطح قند خون کمک کرده و در مدیریت وزن نقش دارند. آگونیست‌های گیرنده مصنوعی GLP-1 این فرآیندهای طبیعی را تقلید می‌کنند و همین امر آنها را در درمان دیابت نوع ۲ و چاقی ارزشمند می‌سازد.

۲. طبقه‌بندی بر اساس عملکرد

بر اساس نقش‌های فیزیولوژیکی، GLP-1 و آنالوگ‌های آن را می‌توان به چندین دسته عملکردی تقسیم کرد:

• تنظیم قند خون: آزادسازی انسولین را در پاسخ به سطح بالای گلوکز افزایش می‌دهد و در عین حال ترشح گلوکاگون را سرکوب می‌کند.
• کنترل اشتها: بر مرکز اشتها در مغز تأثیر می‌گذارد تا مصرف غذا را کاهش داده و احساس سیری را افزایش دهد.
• تنظیم دستگاه گوارش: تخلیه معده را کند می‌کند، روند هضم را طولانی‌تر می‌کند و به کنترل افزایش ناگهانی گلوکز پس از غذا کمک می‌کند.
• مزایای قلبی عروقی: نشان داده شده است که برخی از آگونیست‌های گیرنده GLP-1 خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی عمده را در بیماران دیابتی کاهش می‌دهند.
• مدیریت وزن: آنالوگ‌های GLP-1 با مهار اشتها و کاهش کالری، از کاهش وزن تدریجی و پایدار پشتیبانی می‌کنند.

۳. ویژگی‌های GLP-1
GLP-1 نیمه عمر طبیعی بسیار کوتاهی دارد - فقط چند دقیقه - زیرا به سرعت توسط آنزیم DPP-4 (دی پپتیدیل پپتیداز-4) تجزیه می‌شود. برای غلبه بر این مشکل، محققان داروسازی آگونیست‌های گیرنده GLP-1 مصنوعی طولانی اثر مانندسماگلوتاید, لیراگلوتاید, تیرزپاتید، ورتاتروتاید.

این ترکیبات اصلاح‌شده فعالیت را از ساعت‌ها به روزها یا حتی هفته‌ها افزایش می‌دهند و امکان مصرف یک بار در روز یا یک بار در هفته را فراهم می‌کنند.
ویژگی‌های کلیدی عبارتند از:

• عملکرد وابسته به گلوکز: در مقایسه با درمان سنتی با انسولین، خطر افت قند خون را کاهش می‌دهد.
• مکانیسم‌های دوگانه یا سه‌گانه (در داروهای جدید): برخی از نسخه‌های پیشرفته، گیرنده‌های اضافی مانند گیرنده‌های GIP یا گلوکاگون را هدف قرار می‌دهند و مزایای متابولیکی را افزایش می‌دهند.
• بهبود جامع متابولیک: کاهش HbA1c، بهبود پروفایل لیپیدی و پشتیبانی از کاهش وزن.

GLP-1 و آنالوگ‌های آن با پرداختن همزمان به دیابت و چاقی، درمان متابولیک مدرن را متحول کرده‌اند - نه تنها کنترل قند خون، بلکه مزایای طولانی‌مدت قلبی عروقی و کاهش وزن را نیز فراهم می‌کنند.

4.راهکارهای درمانی GLP-1

۵. آگونیست‌های گیرنده GLP-1 تزریقی
رایج‌ترین شکل دارورسانی، شامل لیراگلوتاید، سماگلوتاید و تیرزپاتید است. آن‌ها به صورت زیر جلدی، روزانه یا هفتگی تجویز می‌شوند و فعال‌سازی مداوم گیرنده را برای کنترل پایدار گلوکز و سرکوب اشتها فراهم می‌کنند.

۵. آگونیست‌های گیرنده GLP-1 خوراکی
یک گزینه جدیدتر، مانند سماگلوتاید خوراکی، راحتی بدون سوزن را برای بیماران فراهم می‌کند. این دارو از فناوری افزایش جذب برای حفظ فراهمی زیستی در هنگام مصرف خوراکی استفاده می‌کند و باعث بهبود رعایت درمان می‌شود.

۶. درمان‌های ترکیبی (GLP-1 + سایر مسیرها)
درمان‌های نوظهور، GLP-1 را با GIP یا آگونیسم گیرنده گلوکاگون ترکیب می‌کنند تا به کاهش وزن و نتایج متابولیک قوی‌تری دست یابند. به عنوان مثال، Tirzepatide (آگونیست دوگانه GIP/GLP-1) و Retatrutide (آگونیست سه‌گانه GIP/GLP-1/گلوکاگون) نسل بعدی درمان‌های متابولیک را نشان می‌دهند.

درمان با GLP-1 گامی انقلابی در مدیریت بیماری‌های مزمن متابولیک است که رویکردی یکپارچه برای کنترل قند خون، کاهش وزن و بهبود کلی سلامت ارائه می‌دهد.